Jazda w podwójnej obsadzie – zasady, korzyści i ograniczenia

Na czym polega jazda w podwójnej obsadzie?

Jazda w podwójnej obsadzie (tzw. „multi-manning”) oznacza, że w kabinie pojazdu znajdują się dwaj kierowcy, którzy wspólnie realizują jedną trasę. Pierwszy kierowców prowadzi pojazd, podczas gdy drugi pozostaje w dyspozycji. Po pewnym czasie następuje zmiana – kierowca, który dotąd prowadził, może odpocząć, a drugi przejmuje kierownicę.

Dzięki takiemu podziałowi możliwe są długie etapy jazdy bez konieczności całkowitego postoju,  co skraca czas dostawy, zwłaszcza w przewozach dalekobieżnych i międzynarodowych. Rozwiązanie to jest szczególnie popularne w przewozach C+E oraz w logistyce „just-in-time”.

Zasady jazdy w podwójnej obsadzie

Jazda w podwójnej obsadzie podlega Rozporządzeniu (WE) nr 561/2006, które określa definicję „załogi kilkuosobowej”, jak również limity czasu jazdy, przerw i odpoczynków:

„(…)„załoga kilkuosobowa” oznacza sytuację, w której w trakcie każdego okresu prowadzenia pojazdu pomiędzy dwoma kolejnymi dziennymi okresami odpoczynku, lub pomiędzy dziennym okresem odpoczynku a tygodniowym okresem odpoczynku, w pojeździe przebywa co najmniej dwóch kierowców w celu prowadzenia pojazdu. Przez pierwszą godzinę obsady kilkuosobowej obecność innego kierowcy lub kierowców jest fakultatywna, ale przez pozostałą część tego okresu jest obowiązkowa”.

Według rozporządzenia, w przypadku obsady kilkuosobowej kierowca może wykorzystać 45-minutową przerwę w pojeździe, podczas gdy drugi kierowca prowadzi. Musi to być jednak faktyczna przerwa, bez doradzania, czy nawigowania kierującego. 

Ile wynosi czas pracy kierowcy podczas jazdy w podwójnej obsadzie?

Maksymalny łączny czas prowadzenia pojazdu przez dwóch kierowców w ramach jednego cyklu dziennego może wynosić do 20 godzin, pod warunkiem, że jest to jazda w systemie z podwójną obsadą, a obaj kierowcy wykorzystują możliwość wydłużenia czasu prowadzenia. Standardowo każdy z kierowców może prowadzić przez 9 godzin dziennie, z możliwością wydłużenia do 10 godzin, maksymalnie dwa razy w tygodniu.

Więcej na ten temat znajdziesz w artykule: Rozliczenie czasu pracy kierowcy

Jazda w podwójnej obsadzie – pauzy i odpoczynek dobowy

🕒Jeśli chodzi o przerwy, po każdych 4,5 godziny jazdy kierowca musi odbyć przerwę co najmniej 45 minut. Przerwa ta może być podzielona na minimum 15 minut i minimum 30 minut.

🕒Odpoczynek dobowy w podwójnej obsadzie zaś może być skracany do 9 godzin (tzw. skrócony odpoczynek), ale wymaga to odpowiedniej rekompensaty.

Z punktu widzenia tygodniowego czasu pracy każdy kierowca może mieć maksymalnie 56 godzin jazdy w tygodniu, a dwutygodniowy limit to 90 godzin. Warto zaznaczyć, że cykl pracy kierowców w podwójnej obsadzie rozlicza się często w „cyklu 30-godzinnym”. Oznacza to, że od momentu rozpoczęcia takiego etapu (np. po odpoczynku) do momentu kolejnego odpoczynku dziennego może upłynąć maksymalnie 30 godzin.

Prawidłowe planowanie tras oraz harmonogramów pracy i odpoczynku jest niezbędne, żeby nie naruszać tych norm, a tym samym uniknąć kar.

Sprawdź funkcję Planowanie Tras

Czy drugi kierowca może spać w podwójnej obsadzie?

Kiedy drugi kierowca nie prowadzi, przebywa w tzw. czasie dyspozycyjności, a nie w pełnym odpoczynku dobowym. Oznacza to, że ten czas nie jest zaliczany jako codzienny odpoczynek zgodnie z przepisami, czyli drugi kierowca nie może w tym czasie m.in. spać. 

Rzeczywisty odpoczynek dzienny (czyli tzw. dobowy odpoczynek) musi zostać zrealizowany po zatrzymaniu pojazdu i w warunkach, które pozwalają na regenerację zgodnie z wymogami prawnymi.

Kiedy skorzystać z opcji jazdy w podwójnej obsadzie?

Decyzja o wprowadzeniu takiego modelu zależy od struktury floty, rodzaju przewozów i strategii operacyjnej przewoźnika. Warto wziąć pod uwagę to, że podwójna obsada nie zawsze będzie opłacalna.

W jakich przypadkach podwójna obsada w ciężarówce przynosi realne korzyści?

1. Transport międzynarodowy – dalekobieżne trasy są idealne do wykorzystania dwóch kierowców, ponieważ redukują częstotliwość postojów i skracają czas dostawy.
2. Dostawy „just-in-time” – firmy produkcyjne oczekują dostaw w wąskich oknach czasowych, więc możliwość jazdy bez długich przerw zwiększa elastyczność.
3. Przewozy ekspresowe lub pilne – przy zleceniach, gdzie termin jest bardzo istotny, podwójna obsada pozwala na minimalizację przestojów.
4. Optymalizacja kosztów floty – choć koszty wynagrodzenia są wyższe (dwóch kierowców), to krótsze czasy realizacji i większa liczba kursów mogą zrekompensować te wydatki.
5. Poprawa bezpieczeństwa – regularna zmiana kierowcy zmniejsza ryzyko zmęczenia, co może wpłynąć na mniejsze ryzyko wypadków.

Jazda w podwójnej obsadzie – wady i zalety

Tak, jak pisaliśmy, decyzja o podwójnej obsadzie w transporcie powinna zostać podjęta w oparciu o czynniki, takie jak m.in. struktura floty, rodzaj przewozu i strategia całej operacji przewozowej. Przewoźnicy powinni je dobrze wyważyć, aby zdecydować, czy podwójna obsada przyniesie więcej korzyści niż kosztów. Pomocne w tym będzie również porównanie zalet i wad takiego rozwiązania, które przedstawiamy poniżej w formie tabelki.

Jaka jest największa korzyść podwójnej obsady w ciężarówce? Obecność drugiego kierowcy pozwala na optymalizację tras. Zmieniając się za kółkiem, kierowcy mogą przestrzegać wymaganych przerw i odpoczynków bez konieczności dużych postojów, co przekłada się na szybszą realizację zleceń i mniejsze ryzyko przekroczenia norm czasu pracy.

Jazda w podwójnej obsadzie – zmiana kart w tachografie

Czas pracy kierowcy musi być rejestrowany, niezależnie od tego, czy prowadzi pojazd w pojedynkę, czy w podwójnej obsadzie. W przypadku drugiej opcji niektórzy kierowcy wyjmują i wkładają karty przy każdej zmianie. To częsty błąd, który generuje dodatkowe zapisy w pamięci urządzenia.

W jaki sposób rejestrować czas pracy kierowcy w podwójnej obsadzie?

✅ Obie karty mogą być w urządzeniu jednocześnie (slot 1 i slot 2).

✅ Tylko jeden kierowca może mieć włączony tryb "JAZDA".

✅ Drugi kierowca może mieć "PRZERWĘ" i wtedy należy mu się 45-minutowy odpoczynek.

✅ Nie trzeba wyjmować karty przy każdej zmianie – można zrobić to dopiero na końcu dnia.

Jeśli chodzi o podwójną obsadę w busie, procedura rejestracji czasu pracy wygląda tak samo, jak w przypadku pojazdu ciężarowego, ale tylko w transporcie międzynarodowym. W transporcie krajowym tachograf nie jest wymagany do 1 lipca 2026 roku. Po tej dacie wszystkie busy o DMC powyżej 2,5 ton będą musiały mieć zamontowany tachograf G2V2.

Jazda w podwójnej obsadzie to rozwiązanie, które pozwala znacząco zwiększyć efektywność transportu, zwłaszcza na długich trasach międzynarodowych. Pod warunkiem, że prawidłowo przestrzegane są przepisy UE (głównie rozporządzenie nr 561/2006), które jasno określają limity czasu jazdy, przerw i odpoczynków, które muszą być przestrzegane nawet, gdy w pojeździe są dwaj kierowcy.

Szukasz ładunków lub pojazdów do transportu krajowego lub międzynarodowego? Na Giełdzie Transportowej TIMOCOM znajdziesz nawet 1 milion ofert frachtów i powierzchni ładunkowych dziennie – i to aż z 46 krajów Europy! 

Znajduj oferty na Giełdzie Transportowej TIMOCOM