Plomba transportowa lub celna – co to jest i kiedy się ją stosuje?

Plomba transportowa i celna – charakterystyka i różnice

Zarówno plomba transportowa, jak i celna, spełniają funkcję zabezpieczającą towar. Różnią się jednak statusem prawnym oraz sposobem użytkowania. Plomba transportowa ma charakter techniczny, a plomba celna – urzędowy i prawnie wiążący. Można powiedzieć, że każda plomba celna jest plombą transportową, ale nie każda plomba transportowa jest celną. Poniżej podpowiadamy, jak je rozróżnić.

Jakie są różnice pomiędzy plombą transportową a celną?

Podsumowując porównanie:

Plomba transportowa to fizyczne zabezpieczenie stosowane w celu wykrycia ewentualnych prób otwarcia lub manipulacji przy ładunku. Zakłada się ją najczęściej na drzwiach naczep, kontenerów lub skrzyń ładunkowych. Każda plomba posiada unikalny numer identyfikacyjny, dzięki czemu można jednoznacznie potwierdzić jej nienaruszenie.

Plomba celna, znana również jako linka celna, natomiast stosowana jest w przewozach podlegających procedurom celnym, np. w transporcie międzynarodowym spoza Unii Europejskiej. Jej zdjęcie lub uszkodzenie bez zgody odpowiedniego organu (np. funkcjonariusza KAS) jest zabronione i może skutkować konsekwencjami prawnymi.

Rodzaje plomb

Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów plomb, które różnią się budową, sposobem montażu i poziomem zabezpieczenia. Dzięki temu można w prosty sposób dopasować je do rodzaju zlecenia, jak również indywidualnych potrzeb zlecającego. Co niezwykle istotne, każda z plomb jest jednorazowego użytku, co oznacza, że po zamknięciu nie można jej zdjąć bez widocznego uszkodzenia. Gwarantuje to wykrycie prób ingerencji w zabezpieczenie.

Jakie są rodzaje plomb w transporcie?

Plomba plastikowa (taśmowa)

Wykonana z tworzywa sztucznego, z numerem seryjnym i zatrzaskiem. Stosowana do plombowania worków, drzwi, pojemników. Jednorazowa i tania.

Plomba linkowa (kablowo-drutowa)

Składa się z metalowego drutu i aluminiowego lub stalowego korpusu. Pozwala na regulację długości linki i oferuje wysoki poziom bezpieczeństwa. Często stosowana w transporcie kontenerowym.

Plomba boltowa (śrubowa)

Wykonana ze stali, składa się z bolca i tulei. Bardzo odporna na próby zerwania, używana w transporcie morskim i drogowym przy kontenerach.

Plomba metalowa (taśmowa)

Taśma stalowa z mechanizmem blokującym, stosowana tam, gdzie wymagana jest duża odporność na manipulacje.

Plomba elektroniczna (RFID / GPS)

Zaawansowane zabezpieczenie wyposażone w chip lub moduł GPS, umożliwiające zdalne śledzenie stanu i lokalizacji ładunku w czasie rzeczywistym. Używana w transporcie o wysokiej wartości lub wrażliwym.

Plomby transportowe i celne – do czego służą? Najważniejsze funkcje

Jak wspomnieliśmy, główną funkcją plomb transportowych i celnych jest zabezpieczenie ładunku. Ale to nie wszystko – odpowiednia ochrona towaru przekłada się na pozostałe elementy transportu. Jednym z nich jest rzetelna współpraca z kontrahentem i potwierdzenie, że nikt nie ingerował w przewożony ładunek.

🔹Zabezpieczenie ładunku przed kradzieżą lub manipulacją. Plomba pozwala szybko wykryć, czy ktoś próbował dostać się do towaru.

🔹Zapobieganie nieuprawnionemu dostępowi. Szczególnie istotne w transporcie międzynarodowym i przewozie towarów wysokiego ryzyka.

🔹Ochrona przewoźnika i zleceniodawcy. Plomba stanowi dowód, że ładunek został przewieziony w stanie nienaruszonym.

🔹Zwiększenie zaufania kontrahentów. Firmy korzystające z plomb budują wiarygodność w oczach klientów.

🔹Przyspieszenie odpraw i odbioru towarów. Sprawdzenie numeru plomby często wystarcza do potwierdzenia integralności przesyłki.

Kiedy plomba jest obowiązkowa?

Zastosowanie plomby może wynikać z przepisów prawa, wymogów kontrahenta lub polityki bezpieczeństwa firmy. Plomba obowiązkowa jest przy przewozach objętych procedurami celnymi, w transporcie międzynarodowym do krajów trzecich oraz w systemach TIR, ADR oraz programów bezpieczeństwa AEO lub C-TPAT. W innych przypadkach, stosowanie plomby wynika nie z przepisów, a wymagań zleceniodawców lub względów bezpieczeństwa.

Czy plomba jest obowiązkowa?

🔵Transport towarów objętych procedurą celną (spoza UE)

 ➡️ Tak. Plomba celna zakładana przez urząd celny.

🔵Transport towarów objętych procedurą celną (spoza UE)

➡️ Często tak. Wymagana przez przepisy lub zalecana przez przewoźnika.

🔵Transport ładunków wysokiej wartości

➡️ Często tak. Wymagana przez przepisy lub zalecana przez przewoźnika.

🔵Transport międzynarodowy w ramach umowy z klientem

➡️ Często tak. Wymagana przez przepisy lub zalecana przez przewoźnika.

🔵Transport krajowy standardowych towarów

➡️ Nieobowiązkowa, ale wskazana. Podnosi poziom bezpieczeństwa.

W jakich sytuacjach i przez kogo plomba transportowa lub celna może zostać zdjęta?

Zasady zdejmowania plomb są ściśle określone. Plomba transportowa może zostać zdjęta po zakończeniu przewozu – zazwyczaj przez odbiorcę towaru lub przewoźnika, jeśli dostawa jest realizowana na magazyn operatora. Plomba celna zaś usunięta jest wyłącznie przez uprawniony organ celny (np. funkcjonariusza KAS). Zdjęcie jej bez zgody urzędu jest naruszeniem przepisów i może skutkować sankcjami. Co ważne, każde zdjęcie plomby celnej powinno zostać udokumentowane w protokole lub na liście przewozowym CMR, wraz z numerem nowej plomby, jeśli zostanie założona ponownie.

Praktyczne wskazówki dotyczące zakładania i monitorowania plomb transportowych

Samo zakładanie plomby transportowej nie jest skomplikowane – większym wyzwaniem jest plomba celna, którą założyć może wyłącznie uprawniona osoba z organu celnego, jak np. funkcjonariusz Krajowej Administracji Skarbowej. Montaż plomby celnej odbywa się w czasie odprawy celnej, w trakcie której odnotowuje się jej numer w dokumentach przewozowych lub protokole celnym.

Wracając do plomby transportowej, może założyć ją przewoźnik, załadowca lub zlecający transport. Aby zrobić to w prawidłowy sposób, należy stosować się do kilku zasad:

1. Zakładaj plombę zgodnie z instrukcją producenta – tylko wtedy zamek będzie działał prawidłowo.
2. Upewnij się, że plomba została dokładnie zamknięta i nie ma luzów.
3. Zapisz numer plomby w dokumentach przewozowych (np. CMR lub liście załadunkowym).
4. Kontroluj plombę podczas postojów i przy rozładunku – każda próba naruszenia powinna być natychmiast zgłoszona.
5. Nie usuwaj i nie poprawiaj plomby samodzielnie bez uzasadnienia i dokumentacji.

Jak jeszcze zabezpieczyć towar w transporcie?

Czytaj artykuł: Techniki mocowania ładunku

Co zrobić w razie zerwania plomby? Przykłady

Uszkodzona lub zerwana plomba to sygnał alarmowy. W takiej sytuacji należy niezwłocznie powiadomić przewoźnika lub spedytora, a także udokumentować zdarzenie (np. wykonując zdjęcie, wpisując informację w CMR lub w systemie telematycznym). Ponieważ do zerwania plomby może dojść wskutek próby kradzieży, należy niezwłocznie założyć nową plombę, co może wiązać się z powiadomieniem urzędu celnego.

❗Ważne jest również poinformowanie klienta, czyli zleceniodawcy, ponieważ za sprawą incydentu, czas transportu może się wydłużyć. Ważne jest także sporządzenie raportu ze zdarzenia, które może być dowodem w przypadku reklamacji lub ewentualnych sporów.

Plomby transportowe i celne to niewielkie, ale niezwykle ważne elementy systemu bezpieczeństwa w transporcie. Odpowiednie ich stosowanie pozwala chronić ładunek, uniknąć strat finansowych oraz zapewnić zgodność z procedurami celnymi i kontraktowymi. Dobrze dobrana plomba to gwarancja spokoju zarówno dla przewoźnika, jak i dla zleceniodawcy.

Szukasz firmy transportowej, która posiada odpowiednią wiedzę i doświadczenie do realizacji Twoich zleceń? Sprawdź TIMOCOM Marketplace, gdzie znajdziesz ponad 20.000 zweryfikowanych przewoźników i spedytorów z 46 krajów Europy.

Szukaj zleceniobiorców na Giełdzie Transportowej TIMOCOM