Bezpieczeństwo w transporcie: jak branża TSL chroni się przed nowoczesnymi zagrożeniami?
W dobie cyfryzacji i rosnącej liczby oszustw transportowych, bezpieczeństwo w branży TSL przestało być tylko kwestią fizycznej ochrony ładunku. Dziś to także walka z kradzieżami tożsamości, fałszywymi zleceniami i manipulowaniem danymi. Jak firmy transportowe i spedycyjne mogą skutecznie chronić swoje operacje? Odpowiedź znajduje się w połączeniu technologii, edukacji i zasady ograniczonego zaufania.
Kradzieże ładunków – skala problemu
Według danych TAPA, w 2024 roku wartość strat spowodowanych kradzieżami ładunków w UE przekroczyła 8,2 mld €. Średnia wartość skradzionego ładunku to ponad 40.000 €, a liczba zgłoszonych incydentów wyniosła ponad 8.000. Co istotne, aż 600% wzrostu odnotowano między końcem 2022 a początkiem 2023 roku – głównie z powodu podszywania się pod legalnie działające firmy.
Z poniższego artkułu dowiesz się, jak z tymi wyzwaniami radzą sobie eksperci z firm TSL, będący klientami TIMOCOM.
Oszustwa w TSL – jak działają przestępcy?
Zorganizowane grupy przestępcze coraz częściej wykorzystują zaawansowane techniki podszywania się pod legalne firmy. Fałszywe adresy e-mail różniące się jedną literą, podrobione dokumenty, presja czasu („ładunek do dziś”, „pilne zlecenie”) – to typowe elementy scenariusza wyłudzenia. W efekcie firmy tracą nie tylko towar, ale też reputację i zaufanie klientów. Z danych branżowych wynika, że blisko 75% firm z sektora TSL doświadczyło bezpośrednio lub pośrednio szkód związanych z kradzieżą lub wyłudzeniem towaru. Przestępcy coraz częściej wykorzystują fałszywe tożsamości, podszywają się pod istniejące firmy, tworzą przekonujące dokumenty i kontaktują się z użyciem adresów e-mail łudząco podobnych do rzeczywistych. Presja czasu i brak dokładnej weryfikacji to najczęstsze czynniki sprzyjające udanym oszustwom.
Weryfikacja kontrahenta – fundament ochrony
Weryfikacja kontrahenta to dziś nie tylko formalność, ale kluczowy element strategii bezpieczeństwa. Zgodnie z analizą BIG InfoMonitor, co jedenasty potencjalny partner biznesowy w branży TSL ma poważne problemy finansowe, a łączna wartość zaległości firm z sektora przekracza 3,2 mld zł. Dlatego skuteczna weryfikacja powinna obejmować sprawdzenie danych w KRS, CEIDG, REGON, statusu VAT, zadłużenia w KRD oraz historii działalności. Warto też zweryfikować licencje przewozowe w KREPTD oraz ubezpieczenia OCP/OCS.
W praktyce wiele firm korzysta z narzędzi, które umożliwiają szybkie sprawdzenie ocen kontrahenta oraz jego aktywności na platformach branżowych. To ważny element budowania bezpiecznej współpracy.
Technologia i AI – sprzymierzeńcy w walce z oszustwami
Sztuczna inteligencja (AI) rewolucjonizuje bezpieczeństwo w transporcie. Według Barometru Flotowego 2024, ponad 60% polskich menedżerów flot korzysta z telematyki lub planuje jej wdrożenie w ciągu 3 lat. Systemy AI analizują dane w czasie rzeczywistym, przewidują awarie, optymalizują trasy i wykrywają anomalie. W logistyce AI wspiera także cyberbezpieczeństwo – chroni przed phishingiem, ransomware i manipulacją trasami. Według raportu Havenocode, AI pozwala firmom transportowym zmniejszyć koszty operacyjne nawet o 20% dzięki optymalizacji tras i redukcji pustych przebiegów.
Odpowiedzialność prawna – co warto wiedzieć?
Zgodnie z art. 65 ust. 1 Prawa przewozowego, przewoźnik ponosi odpowiedzialność za przesyłkę od momentu jej przyjęcia do wydania – nawet jeśli nie zawinił. To tzw. odpowiedzialność na zasadzie ryzyka. W przypadku kradzieży, wystarczy wykazać, że towar nie dotarł do odbiorcy.
Przewoźnik może się uwolnić od odpowiedzialności tylko w ściśle określonych przypadkach:
🔹siła wyższa,
🔹wina nadawcy lub odbiorcy,
🔹właściwości towaru
Spedytor odpowiada natomiast za wybór przewoźnika – jeśli zleci usługę podmiotowi bez licencji lub nie zweryfikuje dokumentów, może ponosić odpowiedzialność finansową. Dlatego tak ważne jest dokumentowanie procesu weryfikacji i korzystanie z narzędzi wspierających ocenę ryzyka.
Bezpieczeństwo w praktyce – zleceniodawcy vs zleceniobiorcy
Dla zleceniodawców:
Zleceniodawcy powinni szczególnie zadbać o dobór przewoźników i kontrolę realizacji zlecenia. Pomocne są tu narzędzia dostępne w TIMOCOM Road Freight Marketplace, takie jak Business Partner Check, oceny firm, dokumenty w Profilach Firm oraz opcje monitorowania GPS.
Dla zleceniobiorców:
Zleceniobiorcy – przewoźnicy – powinni wybierać oferty od sprawdzonych zleceniodawców, zabezpieczać pojazdy i przesyłki oraz planować trasy z uwzględnieniem bezpiecznych parkingów. Dodatkowo warto szkolić kierowców i wdrażać aplikacje do komunikacji i szybkiego reagowania.
Checklista bezpieczeństwa w transporcie
✅ Zachowaj czujność przy pilnych zleceniach,
✅Sprawdź dane kontaktowe i numer TIMOCOM ID,
✅ Korzystaj z bezpiecznego komunikatora na Giełdzie Transportowej,
✅ W przypadku komunikacji e-mail zastosuj TIMOCOM Check dla Outlooka,
✅ Zweryfikuj dokumenty i oceny kontrahenta,
✅ Ubezpiecz ładunek polisą cargo,
✅ Planuj trasy z bezpiecznymi parkingami,
✅ Zastosuj GPS i telematykę.
Podsumowanie
Bezpieczeństwo w branży TSL to proces, który wymaga zaangażowania, wiedzy i odpowiednich narzędzi. TIMOCOM wspiera firmy w tej drodze, oferując rozwiązania, które realnie zwiększają bezpieczeństwo operacji transportowych, od weryfikacji kontrahentów po monitoring przesyłek.
Małgorzata Rydelek
Autorka artykułów blogowych i prasowych, wywiadów, case studies oraz raportów Barometru Transportowego TIMOCOM.